Media die nu nieuws nog crossmediaal aanbieden, worden al voorbijgestreefd door de transmediale aanpak en consumptie van nieuws: één verhaal, benaderd vanuit verschillende invalshoeken, oneindig deelbaar via meerdere platforms en ook nog eens interactief. Waarbij de ‘crowd’ razendsnel informeert en corrigeert.

Open voor discussie
In Utrecht verloopt in 2018 de concessie voor de lokale publieke omroep. Voor de gemeente Utrecht het moment om zich af te vragen of de huidige gesubsidieerde constructie niet aan vernieuwing toe is. Weliswaar wetende dat ze nog vast zit aan de kaders van de Mediawet, staat ze open voor discussie hierover. Moet een overheid nog wel een rol spelen in lokale nieuwsvoorziening? En hoe zit dat dan met onafhankelijkheid, diversiteit en de waakhondfunctie?

Verouderd
Het transmediale model maakt pijnlijk duidelijk dat de huidige Mediawet op dit vlak hopeloos is verouderd (geschreven in 1987, met een update in 2008, toen vele van ons nog een Hyves-account hadden) en er geen toekomst meer is voor het lokale mediabestel zoals dat nu is georganiseerd. Interesse in lineair geprogrammeerde informatie neemt zienderogen af en zeker online verliezen traditionele media steeds meer terrein aan zelfstandige nieuwsplatforms, die bovendien actievere en trouwere volgers hebben.

Recent onderzoek van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek (dec 2016) wijst uit dat er op dit moment in Utrecht maar liefst zo’n 36 aanbieders zijn van lokaal nieuws. Uit dat zelfde onderzoek komt ook naar voren dat ooggetuigen, politici en bijvoorbeeld de twitterende wijkagent Utrechtse media verslaan als het gaat om het als eerste brengen van ‘breaking news’.

Afbeelding: Het transmediale model van nieuwsproductie en -consumptie. Eén verhaal, benaderd vanuit verschillende invalshoeken, oneindig deelbaar. Ontwikkeld door UCK-lid John Driedonks, docent aan de School voor Journalistiek in Utrecht en grafisch vormgegeven door UCK-lid en grafisch ontwerper Bianca Spierenburg.

Onafhankelijk platform
Utrecht doet er verstandig aan om het transmediale model te omarmen en daarmee een platform voor publieke, lokale en onafhankelijke nieuwsvoorziening in Utrecht te stimuleren dat zich organisch en flexibel verder kan ontwikkelen. Een publiek gefinancierd platform dat zorgt voor een constante nieuwsstroom uit de mooie Domstad. Met open data en een nieuwsaanbod dat – met bronvermelding – vrij te gebruiken is door iedereen. Met name in Utrecht kan dit worden geleid door een beperkt aantal ervaren journalisten, ondersteund door studenten van de School voor Journalistiek en eventueel vrijwilligers.

Concessie van vijf jaar
Een lokale onafhankelijke nieuwsdienst waar eens in de vijf jaar een licentie voor wordt uitgegeven en waarop verschillende partijen kunnen offreren om het roer over te nemen. Dat stimuleert verfrissing en voorkomt dat de boel roestig wordt. Te denken valt aan een constructie zoals bij de concessieverlening in het openbaar vervoer: bij de wisseling van de wacht worden bepaalde faciliteiten overgenomen door de volgende licentiehouder. Publiek geïnvesteerd geld, blijft dan dus ook publiek beschikbaar.

Daarnaast zou de gemeente Utrecht een deel van haar mediabudget specifiek kunnen besteden aan het stimuleren van lokale onderzoeksjournalistiek.

Met het geschetste model kunnen de traditionele functies van de lokale media (broedplaats, kweekvijver, sociale binding en waakhond) weer opleven en laat de lokale politiek/overheid zien dat zij het zo gewenst herstel van vertrouwen bij het publiek serieus neemt.

Koen van Tankeren

Aanleiding:
De Utrechtse Communicatiekring (Hans Scholten en Koen van Tankeren) verzorgde een inleiding bij een ‘mediadebat met de stad’ dat door de gemeente Utrecht op 28 september jl werd georganiseerd in TivoliVredenburg. Doel was mee te denken over vernieuwing van lokaal mediabeleid en de deelnemers aan het debat te prikkelen met nieuwe inzichten en voorstellen, gezien vanuit het perspectief van de communicatieprofessional.

Lees ook:
Deskundigen somber over toekomst lokale omroep
DUIC wil concessie lokale publieke omroep Utrecht veroveren