Rechtbank Midden-Nederland wint Klare Taalbokaal
De rechtbank Midden-Nederland heeft de Klare Taalbokaal 2020/2021 gewonnen voor een uitspraak over voetbalclub EDO die de bouw van een trainingscentrum voor FC Utrecht wilde tegenhouden. Bestuursrechter Koen de Meulder en gerechtsjurist Marianne van der Knijff leggen hun oordeel in deze zaak glashelder uit, zei juryvoorzitter Dineke de Groot, president van de Hoge Raad.
De rechter en de griffier richtten zich bij het schrijven van hun uitspraak specifiek op de leden van EDO, die erg betrokken zijn bij het wel en wee van hun club. Ongekunsteld en natuurlijk taalgebruik valt op bij deze bekroonde uitspraak. En het is niet alleen de taal die bijdraagt aan de begrijpelijkheid ervan. De jury roemt ook de heldere inleiding, de opbouw waarbij de uitkomst snel duidelijk is en het gebruik van tussenkopjes. Lees hier de uitspraak.
De Klare Taalbokaal is een ‘wedstrijd’ binnen de rechtbanken en gerechtshoven met de bedoeling om vonnissen beter leesbaar en dus begrijpelijker te maken. Dit fenomeen leeft al een jaar of zes binnen de Nederlandse rechtspraak. Dit jaar zijn er 32 uitspraken ingezonden, een hele klus voor de jury. Die bestond dit jaar uit Dineke de Groot, Joyce Lie rechter, Christian Denoyelle jeugdrechter, Paul Verspeek, rechtbankjournalist, Reinier van Zutphen, nationale ombudsman, Margot Stoove, winnaar van de vorige bokaal en Ilse Westenenk, hoofd communicatie van rechtbank Brabant-Oost.
Vertrouwen
Ilse: “Vroeger waren vonnissen moeilijk te begrijpen, ze stonden vol met juridisch jargon, gevat in ingewikkelde zinsconstructies. Voor een leek vaak nauwelijks te begrijpen. Maar in die tijd dacht men nog dat ingewikkeld schrijven gezag oplevert. Dat is allang niet meer zo.”
Hoe doe je dat: schrijven in klare taal? Ilse noemt er een paar. “Gebruik zo min mogelijk moeilijke woorden, vakjargon en ingewikkelde tangconstructies. Zet eens wat vaker een punt! Schrijf bij voorkeur in de actieve vorm. En daarnaast is een logische opbouw van de tekst heel belangrijk. Begin met een korte samenvatting, en leg dat daarna uit. Neem de lezer mee.”
Ilse merkt dat schrijven in begrijpelijk taal steeds meer begint te leven binnen de rechtspraak. "In uitspraken werd vroeger eerst het juridisch jargon gebruikt, met tussen haakjes de uitleg in klare taal. Tegenwoordig is het vaker andersom: na begrijpelijke taal staat de juridische term tussen haakjes."
Voor wie schrijf je?
Winnaar Koen de Meulder vindt het heel belangrijk dat iedereen, dus ook niet-juristen, snappen waarom een beslissing is genomen. “Je moet goed in je achterhoofd houden voor wie je het vonnis schrijft. In ons geval was het belangrijk dat het bestuur van de voetbalclub begreep waarom ze het proces hadden verloren en de bouw van het trainingscentrum dus door mag gaan. Zij moeten het tenslotte aan hun leden uit kunnen leggen.”
Volgens Koen vergroot begrijpelijk schrijven de kwaliteit van de uitspraken, en dus ook van de rechtspraak. “Ik ben erachter gekomen dat je je ook kunt verschuilen achter het gebruik van vakjargon. Als je moeilijke woorden gaat uitleggen kom je wel eens zwakke plekken in je redenering tegen. Daar moet je dan echt mee aan de slag.” Hij is dan ook groot voorstander van het gebruik van klare taal. “Je hoeft helemaal niet in jip-en-janneketaal te schrijven, iets waar collega’s wel eens bang voor zijn. Kijk goed naar de opbouw. Vroeger begon elk vonnis met een ingewikkeld procesverloop. Tegenwoordig beginnen we met een samenvatting van de uitspraak, en leggen we dat daarna uit. Dat werkt heel goed.”
Tekst: Anna Groot