Gemeenten als IJsselstein, Nieuwegein en Lopik ontberen een eigen lokale omroep. Te weinig vrijwilligers, weinig bereik en een slechte financiële positie maakte dat omroep RTV9 voor deze gemeenten eind vorig jaar stopte. Met weinig geld blijkt het een hele uitdaging te zijn op meerdere relevante platformen een ‘lokaal toereikend media-aanbod’ te bieden, schrijft Piet Bakker, voormalig lector Crossmedia & Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht op svdj.nl.

Voor de meeste lokale omroepen, ligt er een uitdaging zich aan te sluiten bij een grotere streekomroep. Dat is een eis vanuit de landelijke organisatie voor lokale omroepen, de NLPO. Een meerderheid van de huidige, actieve lokale omroepen in de provincie Utrecht zendt nog uit voor een gemeente. Slechts zeven omroepen bestrijken meerdere gemeenten. 

Volgens Bakker zit het met het potentieel bereik van de omroepen wel goed. Bijna alle Utrechters (93 procent) wonen in een gemeente met een publieke lokale omroep. Ruim 90 procent van de gemeenten heeft een lokale omroep, een percentage dat sinds 2000 alleen maar gestegen is (toen was het rond de 84 procent). Het aantal lokale omroepen neemt af omdat bij gemeentelijke herindelingen ook omroepen fuseren. Zo heeft de gemeente Vianen (samen met Zederik en Leerdam, de gemeenten waarmee het in 2019 fuseert) besloten samen te gaan met SRC, de lokale omroep die begon in Culemborg.

Met het potentieel bereik zit het wel goed bij de lokale omroepen. In potentie kunnen ze veel mensen bereiken binnen hun doelgroep. De meeste omroepen zijn actief op social, hun eigen website, radio en in mindere gevallen televisie. Maar wanneer is lokaal toereikend?

Algemeen secretaris bij de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ) Thomas Bruning vindt dat de lokale omroep nooit echt een alternatief is geweest voor de lokale en regionale kranten. Die hebben een tik gehad met een halvering van het aantal arbeidsplaatsen, laat hij ons desgevraagd weten. “Het is goed de lokale omroep op regionaal niveau te ondersteunen. Niet zo zeer inhoudelijk, want je wilt dicht bij de bewoners blijven. Wel met infrastructuur, middelen en opleiding.”

En over de verbindende kracht van lokale journalistiek? Bruning: “Misstanden worden pas zichtbaar als er lokaal toereikende journalistiek is. Hoe kan ik anders weten of een ambtenaar corrupt is?  Een rokende fabrieksschoorsteen zie ik niet stinken. Vergeet naast die waakhondfunctie ook de verbindende kracht van lokale journalistiek niet. Het kan veel waardevols zichtbaar maken. Denk maar aan het verenigingsleven. Journalistiek heeft een prijs ja. Dat is niet voor niets. Wat lokaal toereikend is, blijft arbitrair. Je weet niet wat je niet weet."